Ból głowy może stanowić nieprzyjemną dolegliwość, zwłaszcza jeśli jego obecność uniemożliwia nam normalne wypoczywanie. Szczególnie dotkliwie odczuwamy ból głowy w nocy, gdy staramy się zasnąć. Wówczas może być to bardzo niepokojące doświadczenie, dlatego warto znać najczęstsze przyczyny bólu głowy w nocy, a także wiedzieć, jak można im zapobiec.

Śródsenny ból głowy

Tak zwanego śródsennego bólu głowy doświadcza niewiele ludzi. Najczęściej występuje on u osób powyżej 50. roku życia, choć może dotyczyć także młodszych. Śródsenny ból głowy charakteryzuje się silnym, kłującym uczuciem w głowie i najczęściej odczuwają je kobiety. Co ciekawe, w niektórych przypadkach ból ustępuje, jeśli dana osoba sypia w ciągu dnia.

Śródsenny ból głowy zwykle występuje więcej niż 10 razy w miesiącu i zazwyczaj odczuwamy go o podobnej godzinie, dlatego czasem nazywa się go także „budzikiem”. Najczęściej osoby zmagające się z śródsennym bólem głowy budzą się między godziną 1 a 3 w nocy.

Silny, pulsujący śródsenny ból występuje po jednej lub po obu stronach głowy i trwa od 15 minut do nawet 4 godzin. Podczas epizodu zwiększa się wrażliwość na światło oraz dźwięk, mogą także łzawić oczy, zatyka się nos lub pojawiają się mdłości.

W wielu przypadkach do leczenia śródsennego bólu głowy włącza się leki na bazie substancji takich, jak melatonina, flunaryzyna, indometacyna czy węglan litu. Można także spróbować picia kawy, ponieważ kofeina łagodzi ból, nie utrudniając w tym przypadku zasypiania.

Klasterowy ból głowy

W odróżnieniu od śródsennego bólu głowy klasterowy ból głowy pojawia się nie tylko w nocy, ale także w ciągu całego dnia. W sumie epizody bólu występują od jednego do nawet ośmiu razy dziennie i mogą trwać od 15 minut do 3 godzin. Klasterowy ból głowy jest uważany za jeden z najsilniejszych rodzajów bólu głowy. Zwykle skupia się on z jednej strony głowy i obejmuje obszar oka oraz skroni.

Jeśli klasterowy ból głowy pojawi się w nocy, zwykle obudzimy się 1-2 godziny po zaśnięciu. Zdaniem naukowców najczęstszą przyczyną takiego stanu są predyspozycje genetyczne. Klasterowego bólu głowy najczęściej doświadczają mężczyźni powyżej 20. roku życia, szczególnie jeśli palą papierosy. Dodatkowe predyspozycje do klasterowego bólu głowy to:

• spożycie alkoholu,
• wdychanie oparów farby lub rozpuszczalniku,
• wysiłek fizyczny,
• wysoka temperatura.

Klasterowemu bólowi głowi mogą towarzyszyć także inne dolegliwości. Najczęściej jest to katar, łzawiące oczy, potliwość, niepokój oraz pobudzenie.

Osoby odczuwające klasterowy ból głowy powinny zadbać o lepsze dotlenienie. Można w tym celu stosować maskę tlenową, co opóźni lub zatrzyma ból. Popularnym lekiem stosowanym przy tej dolegliwości jest także Sumatryptan w formie zastrzyku, tabletek lub aerozolu. Należy jednak pamiętać, że oba rozwiązania mają jedynie działanie objawowe.

Napięciowy ból głowy

Ten rodzaj bólu głowy najczęściej występuje z powodu stresu, napiętych mięśni oraz przemęczenia. Stres doświadczany w ciągu dnia kumuluje się w nocy, gdy zaczyna boleć nas głowa. Zwykle pojawia się wtedy tępy ból oraz uczucie ściskania po obu stronach głowy. Mogą boleć nas także mięśnie twarzy, karku, ramion oraz pleców. Zwykle ból utrzymuje się od 20 minut do nawet 2 godzin.

Do złagodzenia napięciowego bólu głowy wystarczą konwencjonalne leki przeciwbólowe, które są dostępne bez recepty. Do złagodzenia napięcia warto zastosować także ciepły kompres, aby rozluźnić napięte mięśnie.

Migrena

Silny ból głowy w postaci migreny najczęściej dotyka ludzi o poranku – ok. 50% epizodów występuje między godziną 4 a 9 rano. Wynika to z faktu, że leki przeciwbólowe zażywane przez osoby zmagające się z migrenami przestają działać po ok. 4-8 godzinach.

Objawy charakterystyczne dla migreny to przede wszystkim umiarkowany lub silny ból głowy, a także nudności, wymioty, zwiększona wrażliwość na światło i dźwięk oraz zaburzenia widzenia (migające światła i rozbłyski).

Obecnie nie ma skutecznego leku na migrenę, dlatego leczy się ją przede wszystkim objawowo za pomocą leków przeciwbólowych. Badania dowodzą jednak, że epizodom migreny zapobiegać mogą różnego rodzaju techniki relaksacyjne oraz aktywność fizyczna.

Diagnoza

W przypadku częstych i trudnych do uzasadnienia bólów głowy należy zasięgnąć porady lekarskiej. Być może konieczna będzie diagnostyka obrazowa mózgu, która pozwoli wykluczyć guza mózgu. Lekarz powinien przeprowadzić dodatkowo badanie fizykalne, szczegółowo analizując historię chorobową pacjenta. Ostateczna metoda leczenia będzie dostosowana do zdiagnozowanego rodzaju bólu głowy, a zatem przede wszystkim do przyczyn, które go wywołują.   

Możemy zapobiegać nocnym bólom głowy lub zmniejszyć ich nasilenie, jeśli zadbamy o właściwą higienę snu. Pomoże w tym wyznaczenie regularnej pory kładzenia się spać oraz pobudki. Najzdrowszy dla organizmu czas snu wynosi od 7 do 8 godzin. Przed snem należy unikać kofeiny (chyba że stosujemy ją w celach terapeutycznych), palenia wyrobów tytoniowych oraz spożywania alkoholu.