Hemoglobina jest białkiem zawartym w erytrocytach, którego główną funkcją jest transportowanie tlenu. Tlen dostający się do płuc przyłącza się do hemoglobiny, która transportuje go do tkanek w organizmie. Niski poziom hemoglobiny we krwi jest bezpośrednio związany z niskim poziomem tlenu – niedokrwistością (anemią).

Poziom hemoglobiny weryfikuje się poprzez badanie krwi, jej poziom jest zwykle wyrażany w gramach na decylitr (g/dl). Łagodną niedokrwistość stwierdza się przy 10 do 12 g/dl, umiarkowaną przy 8 do 9,9 g/dl, ciężką od 6,5 do 7,9 g/dl, a śmiertelnie niebezpieczną poniżej 6,5 g/dl.

Wysokie stężenie hemoglobiny może wskazywać na rzadką chorobę krwi – nadkrwistość. Powoduje ona wytwarzanie przez organizm zbyt dużej ilości czerwonych krwinek, co może prowadzić do zakrzepów, ataków serca oraz udaru mózgu. Wysoki poziom hemoglobiny może być spowodowany przez odwodnienie, palenie tytoniu lub choroby płuc i serca.

Niedobór żelaza jest najpopularniejszą przyczyną anemii. Ta postać niedokrwistości występuje wtedy, gdy osoba nie ma wystarczającej ilości żelaza w organizmie do produkcji hemoglobiny. Anemię może spowodować także utrata krwi, złe wchłanianie żelaza, ciąża, niedobór witaminy B12 lub kwasu foliowego.

Typowe objawy niskiego poziomu hemoglobiny to poczucie słabości, duszności, zawroty głowy, nieregularne bicie serca, szum w uszach, ból głowy, zimne dłonie i stopy, blada lub żółta skóra, a także ból w klatce piersiowej.

Na niedokrwistość są szczególnie narażone osoby starsze, osoby stosujące dietę ubogą w żelazo, ludzie intensywnie ćwiczący, kobiety podczas miesiączki oraz ciąży, osoby z przewlekłymi chorobami autoimmunologicznymi, chorobami wątroby, tarczycy i zapaleniem jelit.

Wielu rodzajom anemii można zapobiec poprzez jedzenie potraw bogatych w żelazo obecne szczególnie w wołowinie, zielonych warzywach liściastych, suszonych owocach oraz w orzechach. Wskazane są także przetwory mleczne jako dobre źródło witaminy B12, a także cytrusy, rośliny strączkowe i zboża bogate w kwas foliowy. Jeśli poziom hemoglobiny jest zbyt wysoki, istotne jest rzucenie palenia papierosów oraz picie dużej ilości wody.