Szokujące zatrzymanie wzrostu długości życia: co stoi za niepokojącym trendem?

W ostatnich dekadach średnia długość życia w Europie systematycznie rosła, dając nadzieję na dłuższe i zdrowsze życie dla wielu. Jednak najnowsze badania opublikowane w czasopiśmie The Lancet Public Health ujawniają niepokojący trend: tempo wzrostu oczekiwanej długości życia znacznie spowolniło, a w niektórych krajach wręcz się zatrzymało. Szczególnie dotknięta tym zjawiskiem jest Anglia, gdzie zaobserwowano największy spadek tempa poprawy.

W okresie od 1990 do 2011 roku średnia długość życia w Europie rosła o 0,23 roku rocznie. Jednak między 2011 a 2019 rokiem tempo to spadło do 0,15 roku rocznie. W Anglii sytuacja jest jeszcze bardziej alarmująca: roczny przyrost długości życia zmniejszył się z 0,25 roku do zaledwie 0,07 roku. Główne przyczyny tego zjawiska to niezdrowa dieta, brak aktywności fizycznej oraz rosnący poziom otyłości. Choroby układu krążenia i nowotwory, które wcześniej były głównymi czynnikami wydłużającymi życie, teraz przyczyniają się do stagnacji w jego wydłużaniu.

Pandemia COVID-19 dodatkowo pogłębiła ten problem, prowadząc do spadku oczekiwanej długości życia w większości krajów europejskich. Jednak niektóre państwa, takie jak Norwegia, Islandia, Szwecja, Dania i Belgia, zdołały utrzymać pozytywne trendy dzięki skutecznym działaniom zdrowotnym. Badacze podkreślają potrzebę silniejszych interwencji rządowych w zakresie walki z otyłością i promowania aktywności fizycznej. W Wielkiej Brytanii planowane jest wprowadzenie 10-letniego planu zdrowotnego, który ma skupić się na profilaktyce i przeciwdziałaniu głównym czynnikom ryzyka.

Analizując dane z 20 krajów europejskich w latach 1990-2021, naukowcy zauważyli, że w okresie 2011-2019 nastąpiło spowolnienie wzrostu długości życia w niemal wszystkich badanych państwach. Wyjątkiem była Norwegia, gdzie tempo wzrostu pozostało stabilne. W Anglii zaobserwowano największy spadek, a następnie w Irlandii Północnej, Walii i Szkocji. Główne czynniki ryzyka, takie jak wysokie ciśnienie krwi, wysoki poziom cholesterolu i otyłość, przestały się poprawiać lub wręcz uległy pogorszeniu.

Profesor Nicholas Steel z Norwich Medical School na Uniwersytecie Wschodniej Anglii, główny autor badania, zwraca uwagę na potrzebę długoterminowych działań mających na celu poprawę diety i zwiększenie aktywności fizycznej w społeczeństwie. Podkreśla, że choć pandemia COVID-19 miała znaczący wpływ na spadek oczekiwanej długości życia, to długotrwałe zaniedbania w zakresie zdrowego stylu życia są główną przyczyną obecnej sytuacji.

W odpowiedzi na te wyzwania, rządy niektórych krajów planują wprowadzenie kompleksowych strategii zdrowotnych. W Wielkiej Brytanii przygotowywany jest 10-letni plan zdrowotny, który ma na celu przesunięcie akcentu z leczenia chorób na ich zapobieganie. Sarah Price, dyrektor ds. zdrowia publicznego NHS England, podkreśla, że profilaktyka jest kluczem do zdrowszego społeczeństwa i że konieczne są zdecydowane działania w zakresie poprawy diety, zwiększenia aktywności fizycznej oraz walki z otyłością.

Zatrzymanie wzrostu średniej długości życia w Europie jest alarmującym sygnałem wskazującym na potrzebę pilnych działań w zakresie zdrowia publicznego. Niezdrowy styl życia, brak aktywności fizycznej oraz rosnąca otyłość to główne czynniki wpływające na obecną sytuację. Skuteczne interwencje rządowe oraz promowanie zdrowych nawyków mogą odwrócić ten niekorzystny trend i przyczynić się do poprawy jakości oraz długości życia obywateli.