W jaki sposób mikrobiom jelitowy wpływa na stan zdrowia całego organizmu?

Kategorie: 

Źródło: pixabay.com

W naszych jelitach znajduje się do 2 kg drobnoustrojów. Wśród nich da się wyróżnić co najmniej tysiąc poszczególnych gatunków bakterii, na które składa się ponad 3 mln genów. Co więcej, dwie trzecie mikrobiomu jelitowego jest unikalne dla każdego człowieka. To, jak ostatecznie się on kształtuje, zależy przede wszystkim od stosowanej diety oraz prowadzonego stylu życia.

Zyskujemy coraz większą świadomość na temat tego, że bakterie znajdujące się w naszych jelitach odgrywają istotną rolę w trawieniu. Jeśli żołądek i jelito cienkie nie są w stanie do końca strawić spożytych pokarmów, żywią się nimi drobnoustroje jelitowe. Ponadto, wspomagają one produkcję niektórych witamin, takich jak witamina B i witamina K. Te z kolei odgrywają znaczącą rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego.

Badacze w coraz większym stopniu pracują nad tym, aby dowiedzieć się więcej o wpływie mikrobiomu jelit na zdrowie człowieka. Najczęściej weryfikowano, w jaki sposób mikroflora jelitowa wpływa na ryzyko otyłości oraz innych chorób metabolicznych. Jednak z biegiem lat odkrywamy coraz więcej powiązań między florą bakteryjną jelit a ogólnym stanem zdrowia człowieka.

Jak przebiega rozwój mikrobiomu jelitowego?

Wielu naukowców uznaje przewód pokarmowy płodu za środowisko sterylne, choć jest to nadal temat dyskusyjny. Możemy jednak z całą pewnością stwierdzić, że właściwy rozwój mikroflory jelitowej rozpoczyna się dopiero po urodzeniu. Znaczący wpływ ma wówczas mleko matki, ale również mikroorganizmy znajdujące się w środowisku otaczającym dziecko.

Im bardziej różnorodny mikrobiom jelit, tym lepiej dla naszego zdrowia. Jego skład zmienia się w ciągu całego naszego życia – w zależności od czynników, z którymi się stykamy. Może być to jedzenie, które spożywamy, ale również powietrze, którym oddychamy. Niektóre badania sugerują również, że na część mikrobiomu mają wpływ uwarunkowania genetyczne. W jednym z badań wykazano, że trzymiesięczne niemowlęta z uboższą florą bakteryjną jelit w wieku dwunastu miesięcy gorzej tolerowały spożywanie pokarmów takich, jak jajka, mleko oraz orzeszki ziemne. Może to zatem sugerować, że ubogi mikrobiom jelitowy w wieku wczesnodziecięcym odpowiada za alergie pokarmowe.

Otyłość

Coraz więcej badań wskazuje na związek pomiędzy mikrobiomem jelitowym a przyrostem masy ciała. Niektórzy naukowcy sugerują, że bakterie obecne w naszych jelitach mogą wpływać na podatność poszczególnych osób na przyrost masy ciała. Badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Cornell wykazało, że pewien szczep bakterii o nazwie Christensenella występuje częściej u osób o niskiej masie ciała – wpływ na jego obecność w dużej mierze mają geny. Po wprowadzeniu wspomnianego szczepu bakterii do jelit myszy odnotowano spadek masy ciała gryzoni.

Inne badanie opublikowane w 2012 roku w czasopiśmie Journal of Proteome Research sugeruje, że brak bakterii w jelicie grubym może prowadzić do otyłości poprzez spowolnienie aktywności brązowego tłuszczu, który chroni przed przyrostem masy ciała. Kolejny eksperyment dotyczył przeszczepienia mikrobiomu od osób z nadwagą do jelit osób o prawidłowej wadze. Po pewnym czasie od zabiegu biorcy zaczęli tyć.

Nowotwory

W ostatnich latach naukowcy coraz częściej biorą pod lupę związek pomiędzy bakteriami jelitowymi a nowotworami. W badaniu z 2013 roku opublikowanym w czasopiśmie The Journal of Cancer Research amerykańscy naukowcy stwierdzili odkrycie określonych bakterii w jelitach o nazwie Lactobacillus johnsonii, które mogą predysponować do rozwoju chłoniaka oraz raka białych krwinek.

Kolejne badanie z 2013 roku wykazało, że tzw. helikobakterie powodują raka żołądka oraz wrzody dwunastnicy poprzez dezaktywację części układu odpornościowego zaangażowanego w zarządzanie stanami zapalnymi. W wielu przypadkach powiązano również dysbiozę jelit z rozwojem raka jelita grubego. Mikrobiom jelitowy może być też ważny dla poprawy skuteczności leczenia raka. Immunoterapia oraz chemioterapia okazały się bardziej skuteczne u gryzoni ze zdrową florą bakteryjną jelit.  

Zdrowie psychiczne

Niewiele osób zdaje sobie z tego sprawę, ale stan zdrowia naszych jelit ma także znaczący wpływ na nasze samopoczucie psychiczne. Według Amerykańskiego Stowarzyszenia Psychologów bakterie jelitowe wytwarzają szereg neurohormonów, które mózg wykorzystuje do regulacji procesów fizjologicznych i umysłowych, w tym pamięci, uczenia się i nastroju. Przykładowo 95% zasobów serotoniny pochodzi właśnie z jelit.

Mając na uwadze wyżej wymienione informacje, nic dziwnego, że osoby borykające się z zaburzeniami psychicznymi, takimi jak depresja lub napady lękowe, często posiadają jednocześnie zaburzenia odżywiania. Wielu pacjentów jednoznacznie przyznaje, że pierwsze objawy depresji i niepokoju pojawiły się równolegle z dolegliwościami trawiennymi. Badanie opublikowane w 2014 roku wykazało nawet, że prebiotyki, czyli węglowodany pobudzające zdrowe bakterie w jelitach, mogą skutecznie zmniejszać stres i niepokój. Osoby otrzymujące prebiotyki rzadziej zwracały uwagę na negatywne bodźce i posiadały niższy poziom kortyzolu, tzw. hormonu stresu.

Autyzm

Za główne przyczyny autyzmu uznano czynniki genetyczne oraz środowiskowe, jednak naukowcy coraz częściej przyglądają się również roli bakterii jelitowych w rozwoju tej choroby. W 2013 roku badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Stanowego w Arizonie wykazało, że dzieci z autyzmem posiadały niższy poziom trzech rodzajów bakterii jelitowych: Prevotella, Coprococcus i Veilonellaceae w porównaniu z dziećmi zdrowymi. Udowodniono również, że stężenia określonych substancji chemicznych wytwarzanych przez te bakterie jelitowe również się różniły.

Doprowadziło to do powstania hipotezy, że drobnoustroje jelitowe odgrywają istotną rolę dla naszego mózgu, mogąc również zakłócać jego prawidłowe funkcjonowanie. Dalsze wnioski na temat zależności pomiędzy bakteriami jelitowymi a autyzmem to badanie z 2013 roku, które opublikowano w czasopiśmie Cell. Wykazano w nim, że bakterie ze szczepu Bacteroides osłabiły objawy autyzmu u myszy.

Ocena: 

5
Średnio: 5 (1 vote)

Skomentuj